Cựu bộ trưởng bị ‘lợi dụng’ để bán một triệu đô la kit test Việt Á thế nào?
Chiều 4/1, bà Nguyễn Thị Thanh Thủy, 57 tuổi, cựu chuyên viên Nhà xuất bản Giáo dục Việt Nam, là người rút cuộc bị TAND Hà Nội xét hỏi trong 38 bị cáo.Theo buộc tội của VKS, biết Công ty Cổ phần Công nghệ Việt Á được cấp số đăng ký lưu hành tạm thời kit test, tháng 3/2020, bà Thủy dẫn bạn là Nguyễn Bạch Thùy Linh, Giám đốc Công ty SNB, tới gặp Tổng giám đốc Việt Á Phan Quốc Việt bàn việc làm đại lý xuất khẩu kit test cho Việt Á.Bị cáo Việt hài lòng chi hoa hồng 40% cho bà Thủy với đánh giá bà “có mối quan hệ cá nhân với lãnh đạo cấp cao trong Chính phủ, có thể can thiệp, ảnh hưởng” giúp Việt Á được cấp số đăng ký lưu hành chính thức và những chứng chỉ, điều kiện xuất khẩu khác, cáo trạng nêu.
Cơ hội bán hàng tới vào cuối tháng 3/2020, khi bà Thủy được em họ, khiến cho trong Công ty Capitaland (Singapore) nói về việc Capitaland muốn tặng vật tư chống dịch cho Việt Nam, giá trị tuyển một triệu đô la. Bà Thủy khi này gợi ý nên mua kit test của Việt Á và được lãnh đạo Capitaland đồng ý.Song Capitaland đưa ra điều kiện “phải có Thư cảm ơn của Chính phủ Việt Nam hoặc đại diện Chính phủ Việt Nam phải có mặt tại buổi lễ kết nạp ủng hộ, nhằm tăng uy tín cho công ty trên thị trường Việt Nam”, cáo trạng trình bày.
Bị cáo Nguyễn Thị Thanh Thủy. Ảnh: Ngọc Thành Chủ tịch Việt Á không có khả năng đáp ứng điều kiện này nhưng bà Thủy thì có. Bà bị buộc tội “có mối quan hệ cá nhân với lãnh đạo cấp cao trong Chính phủ”, nên có thể “can thiệp, tác động tới lãnh đạo các bộ ngành” để thực hành đề xuất của Capitaland: có thư cảm ơn, hoặc có sự hiện diện của đại diện Chính phủ tại buổi trao quà tặng.
Tại phiên tòa hôm ấp nay, bà Thủy khai quen ông Long và thư ký của ông Long, Nguyễn Huỳnh, do trong thời gian dài ở trên Tuyên Quang từng dạy ở trường trung cấp y tế nên “hay về Bộ Y tế để tập huấn các chương trình”.Phân trần “nghĩ việc trao tặng quà đơn giản” nên lúc Capitaland nêu bắt buộc này, bà nhờ thư ký Huỳnh “hỏi hộ” và bản thân cũng chủ động gọi điện cho ông Long (lúc này vẫn là thứ trưởng Y tế) để nói tới việc này.”Rồi ông Long giải đáp sao?
“, chủ tọa hỏi. Bà Thủy vò hay tay trước ngực, nói giọng lí nhí: “Anh Long nói cái này theo chỉ tiêu”.”Bị cáo nói to rõ ràng lên”, chủ tọa nhắc.
Bà Thủy nhắc lại: “Anh Long nói cái này theo chỉ tiêu, hồ hết việc nhận quà tặng chống dịch đều qua Mặt trận Tổ quốc, rồi anh cúp máy”.Cáo trạng xác định, ngày 2/4/2020, Việt Á ký hiệp đồng bán 40.000 kit cho Capitaland, trị giá 23,58 tỷ đồng (một triệu USD).
Bốn ngày sau, Ủy ban Trung ương Mặt trận Tổ quốc Việt Nam tổ chức lễ tiếp thụ kit test Capitaland ủng hộ Chính phủ Việt Nam. “Theo đúng đề nghị của Công ty Capitaland, tham dự buổi lễ có Lãnh đạo Ủy ban Trung ương Mặt trận Tổ quốc Việt Nam và Nguyễn Thanh Long, lúc đó là Thứ trưởng Thường trực Y tế”, cáo trạng nêu.Bà Thủy hấp ủ nay nói nhờ xong, không rõ ông Long có đi ko nên trước ngày trao tặng đã gọi điện cho thư ký Huỳnh nhờ xem hộ lộ trình tương lai của thứ trưởng.
Huỳnh giải đáp “để em xem lại”, sau đó báo cho bà Thủy “có lịch thầy Long đi nhận quà”.Đúng cam kết, sau lúc được Capitaland thanh toán hợp đồng chiêu tậpt triệu USD, Phan Quốc Việt gọi điện thoại cho bà Thủy báo chuyển tiền phần trăm. Bà được chia 2 tỷ đồng nhưng cho biết đã trả lại.
“Sao bị cáo lại trả lại?”, chủ tọa hỏi. Bà run giọng, giải đáp lí nhí và tiếp tục bị nhắc “nói to lên”.
Bà Thủy ngập ngừng rồi đáp: “Bị cáo thấy áy náy việc này. Nghĩ về việc mua bán này, bị cáo ko hiểu nên thấy sợ, nghĩ phải trả lại”.Chủ tọa hỏi dồn “sợ mà nhận tiền từ tháng 4/2020, mãi đến tháng 9/2022 mới trả lại à?
“, bà Thủy cúi đầu đáp “do chưa có cơ hội”. Cựu bộ trưởng Y tế Nguyễn Thanh Long đến tòa, sáng 4/1. Ảnh:Ngọc Thành Chiều qua, lúc bị hỏi về việc bị “mượn danh” để bà Thủy giúp Việt Á bán hàng, ông Long đáp “được chị Thủy nhờ tới, nên tôi tới” và trong buổi trao tặng này, có nhiều đơn vị khác, ko chỉ riêng Việt Á.
Trước nghi vấn, ngoài bà Thủy “có ai nhờ vả ảnh hưởng thế này nữa ko?”, cựu bộ trưởng đáp: “Tôi cũng ko nhớ, nhưng cứng cáp là có Thủy nhờ. Thực ra, khi đó bất kỳ doanh nghiệp nào trao tặng quà chống dịch cho Chính phủ Việt Nam, tôi đều có mặt, ko riêng cuộc này”.
Trong vụ án, bị cáo Thủy cùng Thùy Linh đều bị truy tố tội danh Lợi dụng ảnh hưởng đối với người có chức vụ, quyền hạn để trục lợi.Linh khai kinh doanh xuất khẩu nhiều ngành nghề, khi đó nhiều doanh nghiệp nước ngoài muốn mua kit test, nghe nói nhiều về Việt Á nhưng không quen biết ai. Linh sau đó được bạn thân, là bà Thủy, nói có quen Phan Quốc Việt và “dắt” đến gặp, bàn bạc việc cùng hợp tác bán kit test.
Bị cáo cho biết, lúc Capitaland ra điều kiện như trên, nhận ra “chỉ có chị Thủy mới giúp được việc này”, do Thủy có nhiều “quan hệ cấp cao”. Linh nói không biết việc Thủy nhờ ông Long thế nào, chỉ biết tới ngày tặng quà, “anh Long có mặt”, “sau đó mọi việc diễn ra tốt đẹp”. Tòa ghi nhận, Linh đã nộp 6,5 tỷ đồng giải quyết hậu quả, thừa 500 triệu đồng song ko có nhu cầu nhận lại.
Ngày mai, phiên tòa bước sang ngày khiến cho việc thứ ba.Theo VnExpress
